Het lijkt zo makkelijk om zelf een ontwerp voor de tuin te maken, maar al gauw wordt duidelijk dat er toch wel wat meer bij komt kijken. Want hoe begin je en waar wil je naar toe. Alle wensen en ideeën moeten samen gebracht worden in een samenhangend geheel, want het moet allemaal wel ‘kloppen’.

Om als consument een tuinontwerp te kunnen maken is enige kennis op het gebied van vormgeving en van kennis van de verschillende tuinmaterialen zoals bestrating, tuinhout en planten wel gewenst. Maar ook creativiteit, inzicht en voorstellingsvermogen zijn belangrijke aspecten die nodig zijn om tot een goed resultaat te kunnen komen.

Gaat u intuïtief ontwerpen (“alles op het gevoel” of gaat u constructief ontwerpen (“uitgaande van hart-/of zichtlijnen). Of kiest u een thema zoals een strandtuin, een Engelse tuin of een Japanse tuin?

Ontwerpen is eigenlijk niets anders dan constant afwegingen, keuzes en beslissingen maken die gebaseerd zijn op gevoel en logica met als doel dat de verschillende tuinelementen een samenhangend geheel (gaan) vormen.

Het begin

Een tuinontwerp zelf maken begint met het vervaardigen van een goede ondergrond of plattegrond op een geschikte schaal. Voor kleine tuinen wordt meestal een schaal gebruikt van 1:50. (1 cm op de tekening is 50 cm in werkelijkheid). Voor een plattegrond van een grotere tuin is een schaal van 1:100 wenselijk. Plattegronden van nog grotere tuinen worden meestal 1:200 getekend. Een richtlijn is dat de plattegrond van uw tuin past op een A3-formaat (29,7 x 42 cm).
Dit betekent dat u uw tuin goed moet inmeten. Ook is het verstandig om de maten van de gevel in te meten om zo een overzichtelijk beeld te krijgen van de situatie.

De wensenlijst

Om uw tuin naar uw eigen smaak te willen inrichten, is het handig om te weten wat u wel en wat u niet wilt. Van te voren maakt een wensenlijst waar alle tuinelementen opstaan die u graag terug wilt zien in de tuin.
Tuinelementen kunnen zijn: een gazon, een vijver, een eetterras, een ochtendzitje, een plantenborder, een overkapping, een berging voor de kliko’s, een tuinpoort enz.
Handig is om alle gewenste tuinelementen een cijfer van belangrijkheid te geven, een 10 voor ‘onmisbaar tuinelement’ en een 4 voor ‘enigszins gewenst’. Zo kunnen bij gebrek aan ruimte de minst gewenste elementen afvallen.

De juiste plaats

Heel belangrijk is om de tuinelementen op de juiste plaats neer te zetten. Het levert naderhand een hoop ergernis op wanneer hier niet goed over na wordt gedacht. Een terras wat teveel in de schaduw ligt, zal niet veel worden gebruikt. Een gezellig zitplekje naast de kliko is op een warme dag opeens niet meer zo leuk. En die mooie bloeiende plantenborders blijken niet te zien te zijn vanuit huis. En dat is jammer!

Tips & trucs

Een goede tuin ontwerpen is niet alleen het maken van een vlakverdeling in rondjes en vierkantjes. Er komt veel meer bij kijken. Toch bestaan er een aantal ‘technische tips & trucs’ die handig zijn wanneer u toch uw tuinontwerp zelf wilt maken.
Een aantal tips & trucs zijn:

1. Meet eerst zelf uw tuin goed in. Gebruik geen kadastertekening maar een meetlint. Meet ook de gevelmaten na zelfs wanneer u een bouwtekening heeft. In de praktijk komt het regelmatig voor dat er van de bouwtekening af wordt geweken.
2. Maak een lijst van wensen. Vermeld op de wensenlijst wat u in het tuinontwerp terug wilt zien: een zonneterras, een schaduwterras, een ochtendterras, een klein zitje, een veranda, een overkapping, een jacuzzi of een zwembad. Of een tuinvijver, een trampoline…. De meeste wensen nemen namelijk ruimte in.
3. Bepaal de plaats van het ochtendterras en avondterras. Tuinbeleving vindt bij een veel mensen plaats na 17.00 uur. Zorg er dus voor dat het belangrijkste terras gericht is op het westen. Lekker met je gezicht in de ondergaande zon! De laatste warme momenten van intense tuinbeleving. Een plaats voor een bankje of tuinsetje in de ochtendzon is meestal genoeg voor een ochtendterras.
4. Als de eetkamer aan de tuinkant zit is het prettig om uit te kijken op een bloeiende border of een mooie vijver. Voorkom dus een uitzicht op het terras. Die eettafel buiten moet naar de zijlijn…. links of rechts?
5.  Plaats geen terras met stoelen en eettafel achter de openslaande deuren of schuifdeuren. Je ziet dan alleen 6×4 stoelpoten en 4 tafelpoten in plaats van bijvoorbeeld de mooie vijver.
6. Gebruik hartlijnen in het tuinontwerp die de structuur van de tuin ordenen. Een hartlijn is niets anders dan het midden van een gevelelement. Dat kunnen deuren of ramen zijn. Of het gevelvlak tussen deze deuren of ramen…
   Het idee daarachter is dat de tuin en het huis 1 geheel gaan vormen op het moment dat je de architectuur van de woning gebruikt als uitgangspunt voor de lijnvoering in het tuinontwerp. Weg met willekeurige rondjes! Dat hoeft niet meteen te betekenen dat het tuinontwerp super strak wordt want daar zijn ook weer ontwerpoplossingen voor. Zelf word ik ongemakkelijk als de basis niet klopt; symmetrie niet klopt; u begrijpt het vast.
7. Herhaling is goed. Wat niet goed is is dat ogenschijnlijk dezelfde tuinelementen een andere materiaalinvulling krijgen. Ook daar zijn weer nuances in aan te brengen. Maar wat ik bedoel is dat wanneer er ergens een gestuukte muur staat… het ook goed kan zijn om het stucwerk nog op een andere tuinmuur toe te passen.
8. Zorg voor water in de tuin. Water trekt dierenleven. Het hoeft echt geen vijver te zijn. Vogels worden al blij van een een lage schaal gevuld met 3 cm water en op een hoogte dat poes daar niet bij kan.
9. Het uiteindelijke resultaat van een tuinontwerp wordt voor een belangrijk deel gevormd door kennis van de beplanting. De meeste mensen zijn niet in staat om een goed beplantingsplan te maken voor een tuin. Besteed dat deel van het tuinontwerp uit aan een deskundige die u daarmee kan helpen. Juist de beplanting zal uiteindelijk het beeld en de beleving bepalen. U kunt wanneer u uw tuinontwerp wilt toetsen gebruik maken van de Schetsservice. U bespaart later veel geld omdat voorkomen wordt dat u verkeerde tuinplanten kiest.

Hulp bij het maken van een tuinontwerp

In het voorgaande heeft u een aantal overwegingen en tips gekregen om zelf met het tuinontwerp aan de gang te gaan.
Het is mogelijk om meer tips te krijgen voor de inrichting van uw nieuwe tuin door gebruik te maken van de Tuinstartersdagen in Bloemenpark Appeltern. Initiatiefnemer van Bloemenpark Appeltern Ben van Ooijen neemt u bijna letterlijk bij de hand en laveert u langs de vele valkuilen van een verkeerd tuinontwerp. Bent u geïnteresseerd in deze verdieping van uw kennis kijk dan op de agenda van Bloemenpark Appeltern voor meer informatie.

Voor de echte tuinliefhebbers en tuinontwerp-fanatiekelingen bestaat er ook de mogelijkheid om een tuinontwerpcursus te volgen.

Voor het tekenen van uw tuinontwerp kunt u gebruik maken van schetspapier en schetspotlood, via een sketchpad of via free-software op uw laptop of pc zoals de gratis Google SketchUp versie.

Wilt u meer weten over het zelf maken van een beplantingsplan? Lees onze tips.

Een afspraak maken met de Schetsservice is ook handig om een bestaande tuin te veranderen of om advies te krijgen over beplanting.