Inleiding

De augurkenstruik (Decaisnea fargesii) is een opvallende, exotisch ogende struik die direct de aandacht trekt door zijn blauwgrijze vruchten en sierlijke geveerde bladeren. Dankzij zijn unieke voorkomen en verrassende vruchtvorming is deze struik een echte ‘conversation starter’ in de tuin.

Aanvankelijk was deze plant alleen te vinden in botanische collecties, maar inmiddels wint hij aan populariteit bij liefhebbers van bijzondere tuinplanten. Niet alleen vanwege de esthetische meerwaarde, maar ook omdat hij weinig onderhoud vraagt en winterhard blijkt te zijn in een beschutte standplaats.

1. Algemene informatie over de augurkenstruik (Decaisnea fargesii)

Wetenschappelijke naam: Decaisnea fargesii

Nederlandse naam: Augurkenstruik

Synoniemen: Blauwe banaan, Dodenvingers (Engels: Blue sausage fruit)

Familie: Lardizabalaceae (klimfruitfamilie)

Herkomst: West-China, Himalaya

Levensduur: Bladverliezende heester

Inheems?: Nee

2. Naamverklaring

De geslachtsnaam Decaisnea eert de Franse botanicus Joseph Decaisne. De soortnaam fargesii verwijst naar pater Paul Farges, een Franse missionaris en plantenverzamelaar in China.

De Nederlandse naam augurkenstruik komt van de opvallende vruchten die qua vorm doen denken aan augurken. Ook ‘blauwe banaan’ of ‘dodenvingers’ zijn gangbare volksnamen – vanwege de blauwgrijze kleur en vorm van de vrucht.

3. Plantbeschrijving van de augurkenstruik (Decaisnea fargesii)

Groeivorm

De augurkenstruik groeit als een breed uitgroeiende struik met een losse, bossige vorm. In een warm voorjaar of beschutte standplaats bloeit hij rijk, wat kan leiden tot een indrukwekkende vruchtzetting.

Hoogte: 3–5 meter

Breedte: 2–4 meter

Groeiwijze: meerstammig, opgaand tot spreidend

Stam/stengels

Jong hout is groen tot lichtbruin

Oudere takken worden grijzig

Zacht, bijna sponzig weefsel bij jonge scheuten

Blad

Vorm: geveerd, tot 90 cm lang

Kleur: frisgroen

Herfstkleur: goudgeel

Bijzonderheden: tropisch ogende bladmassa, decoratief van lente tot herfst

Bloei

Bloeitijd: mei tot juni

Bloemkleur: geelgroen

Bloemvorm: klokvormig, hangend

Bijzonderheden: eenhuizig of tweehuizig – mannelijke en vrouwelijke bloemen vaak op verschillende planten

Vrucht

Type: peulvormig, worstachtig

Kleur: blauwpaars tot staalblauw

Lengte: 8–12 cm

Eetbaarheid: ja, sappige pulp is eetbaar (mild zoet)

Tijdstip rijping: september–oktober

4. Standplaats en groeiomstandigheden van augurkenstruik (Decaisnea fargesii)

Licht: zon tot halfschaduw

Bodemtype: humusrijk, goed doorlatend

Grondsoort: leem, zand, lichte klei

pH: neutraal tot licht zuur

Vochtigheid: matig vochtig, geen natte voeten

Winterhardheid: tot -15 °C (beschut planten aanbevolen)

Windgevoeligheid: liever uit koude oostenwind

Hoewel redelijk winterhard, vraagt deze plant een beschutte standplaats om schade aan jonge scheuten in het vroege voorjaar te voorkomen. Verder is hij verrassend sterk en verdraagt hij onze zomers goed.

5. Aanplant en onderhoud

Aantal per m²: 1 struik

Aanplanttijd: voorjaar of vroege herfst

Snoei:
- Weinig snoei nodig
- Eventueel vormsnoei in winter

Bemesting: jaarlijks compost of organische mest

Watergift: extra bij droogte in het eerste jaar

Bijzonderheden:
- Plant bij voorkeur twee exemplaren voor betere vruchtzetting
- Zeer geschikt als solitaire sierstruik

6. Veelgestelde vragen over augurkenstruik (Decaisnea fargesii)

1. Wanneer bloeit Decaisnea fargesii?
In mei en juni.

2. Hoe groot wordt de augurkenstruik?
Tot 5 meter hoog en 4 meter breed.

3. Zijn de vruchten eetbaar?
Ja, de geleiachtige pulp is eetbaar; de schil niet.

4. Is de plant giftig?
Nee, maar eet alleen rijpe vruchten met mate.

5. Moet ik de plant snoeien?
Alleen om vorm te behouden maar is niet noodzakelijk.

6. Is Decaisnea fargesii winterhard?
Tot -15 °C, mits beschut geplaatst.

7. Hoe krijg ik vruchten?
Plant bij voorkeur twee planten voor kruisbestuiving.

8. Kan ik hem in pot houden?
Niet aan te raden – hij ontwikkelt een fors wortelgestel.

9. Welke dieren eten de vruchten?
Vogels en soms muizen – vooral in de late herfst.

10. Is deze plant zeldzaam?
Niet algemeen, maar wel steeds vaker verkrijgbaar bij gespecialiseerde kwekers.

7. Goede combinaties van augurkenstruik (Decaisnea fargesii) met andere planten

Japanse esdoorn (Acer palmatum) – voor bijvoorbeeld contrasterende bladvormen

Schijnhazelaar (Corylopsis pauciflora) – voor vroege bloei en zachtheid

Zilverkaars (Actaea simplex) – schaduwminnende onderbeplanting

Kaukasisch vergeet-mij-nietje (Brunnera macrophylla) – fris lentetapijt

Elfenbloem (Epimedium spp.) – lage bodembedekker in schaduw

Hosta (Hosta spp.) – groot blad en rust

Rododendron (Rhododendron spp.) – zure grondpartner

Sneeuwbal (Viburnum plicatum) – architecturale aanvulling

Carex morrowii – wintergroene grasstructuur

Sierappel (Malus toringo) – voor bloesem en herfstkleur

8. Conclusie

De augurkenstruik (Decaisnea fargesii) is een unieke, exotisch ogende sierheester die opvalt door zijn bijzondere vruchten, elegante bladeren maar ook zijn robuuste groeiwijze. Ondanks zijn tropische uitstraling is hij verrassend winterhard en past hij goed in beschutte borders, bostuinen en exotische tuinen.

Voor de avontuurlijke tuinier die iets bijzonders zoekt én ruimte heeft voor een middelgrote struik, is Decaisnea fargesii dus een absolute aanrader.

9. Cultivars van augurkenstruik Decaisnea

Opmerking: van Decaisnea fargesii bestaan nauwelijks veredelde cultivars, maar verwante soorten of lijnen worden hier vermeld:

Naam / type	Beschrijving
Decaisnea insignis	Nauwe verwant met iets groener blad; komt oorspronkelijk uit Nepal.
Decaisnea fargesii (Chinese selectie)	Blauwgrijze vruchten, meest winterharde type voor West-Europa.
Decaisnea fargesii ‘Blue Tongue’	Selectie met diepblauwe vruchten en compactere groei.
Decaisnea fargesii ‘Long Fruit’	Lijn met extra lange vruchten (tot 15 cm).
Decaisnea himalayensis	Minder gangbare soort, vergelijkbaar uiterlijk.
Decaisnea ‘Double Blue’	Dubbele bloeiwijze en intensief vruchtdragend (experimentele selectie).
Zaailingen Chinese herkomst	Grote genetische variatie in vruchtkleur (lichtblauw tot violet).
Blauwe banaan (tuinvariant)	Niet officieel benoemd, maar vaak gebruikt voor blauwvlezige vruchten.
Decaisnea 'Purple Finger'	Zeldzaam type met paarse, langgerekte peulen.
Decaisnea fargesii (natuurlijke hybriden)	Sommige planten vertonen hybride kenmerken tussen fargesii en insignis.