Smeerwortel (Symphytum grandiflorum 'Wisley Blue')
Inleiding
Smeerwortel (Symphytum grandiflorum 'Wisley Blue') is een sterke, vroegbloeiende vaste plant met witblauwe bloemen en opvallend ruig blad. Deze cultivar is ideaal als bodembedekker in halfschaduwrijke tot schaduwrijke borders, onder struiken of als natuurlijke bodembedekking in bostuinen. Dankzij de snelle groei en het dichte bladerdek wordt onkruid effectief onderdrukt. Bovendien is smeerwortel een goede nectarplant voor bijen in het vroege voorjaar. Anders gezegd: deze plant is functioneel én aantrekkelijk.
Kenmerken van Smeerwortel (Symphytum grandiflorum 'Wisley Blue')
Deze plant behoort tot de Boraginaceae-familie. Oorspronkelijk komt Symphytum grandiflorum uit de Kaukasus, waar hij groeit in bossen maar ook langs vochtige hellingen. De cultivar 'Wisley Blue' valt op door de witblauwe hangende bloeiwijze, die meestal al in maart-april begint. De plant blijft relatief laag, ongeveer 25 tot 40 cm hoog, maar breidt zich sterk uit door wortelstokken. Het ruwe, behaarde blad blijft tot ver in de herfst aanwezig. Je moet daarbij denken aan een plant die snel een schaduwplek opvult.
Bladeren en groeiwijze
Het blad van smeerwortel is groot, ovaal tot lancetvormig en grof behaard. Daardoor krijgt de plant een robuuste uitstraling. De bladeren verschijnen vroeg in het jaar en vormen al snel een dichte mat. Dat betekent dat onkruid nauwelijks kans krijgt. Dankzij zijn kruipende wortelstokken breidt de plant zich snel uit en vult lege plekken in de schaduwborder. Bovendien groeit hij op een manier die vergelijkbaar is met andere bodembedekkers zoals longkruid of maagdenpalm.
Bloei en sierwaarde
De bloemen van smeerwortel Symphytum 'Wisley Blue' verschijnen in vroege lente (maart tot mei) en hebben een klokvorm met een zacht blauwe tot witblauwe kleur. Ze hangen in sierlijke krullen aan de uiteinden van de stengels. Daardoor is de bloei subtiel maar sierlijk. Bovendien trekken de bloemen veel bijen en hommels aan, die vroeg op zoek zijn naar nectar. Ter illustratie: een enkele plant kan tientallen bijen tegelijk aantrekken tijdens een warme voorjaarsdag.
Standplaats en bodemvoorkeur
Smeerwortel groeit het beste in de halfschaduw tot volle schaduw. De plant houdt van vochtige, humusrijke bodem, maar verdraagt ook periodes van droogte als hij eenmaal goed is aangeslagen. Zolang de grond niet te nat blijft in de winter, is hij winterhard en betrouwbaar. Niettemin is het verstandig om bij het aanplanten de bodem goed voor te bereiden met compost of bladgrond.
Aanplanttips voor smeerwortel Symphytum grandiflorum 'Wisley Blue'
- Plant in halfschaduw of schaduw – Bijvoorbeeld onder heesters of bomen.
- Werk compost of bladaarde door de grond – Voor een luchtige, voedzame bodem.
- Laat voldoende ruimte tussen planten – Minstens 40 cm vanwege de snelle uitbreiding.
- Combineren met vroegbloeiende bosplanten – Voor een natuurlijke uitstraling.
- Voorkom te natte grond in de winter – Voor behoud van wortels.
Deze smeerwortel is ideaal voor grote vlakken waar een onderhoudsarme, natuurlijke bodembedekker gewenst is.
Onderhoud en verzorging van smeerwortel Symphytum grandiflorum 'Wisley Blue'
De plant vraagt weinig onderhoud. Na de bloei kan het blad worden teruggesnoeid voor een fris tweede loof. De plant is goed bestand tegen snoei en herstelt daardoor snel. Deling is mogelijk in het najaar of vroege voorjaar zodat woekering beperkt wordt of om uit te planten.
Belangrijke onderhoudstips voor smeerwortel Symphytum grandiflorum 'Wisley Blue':
- Snoei terug na de bloei voor fris loof.
- Verdeel pollen elke paar jaar voor verjonging.
- Laat de wortels met rust als uitbreiding gewenst is.
- Geef extra water bij aanhoudende droogte.
- Voeg jaarlijks compost toe voor blijvende vitaliteit.
Plantadvies en combinaties met smeerwortel Symphytum grandiflorum 'Wisley Blue'
Deze smeerwortel laat zich goed combineren met bijvoorbeeld:
- Brunnera macrophylla – Kaukasisch -vergeet-mij-nietje. Ook blauw bloeiend en geschikt voor schaduw.
- Pulmonaria officinalis – longkruid met een zelfde vroege bloei en aantrekkelijk voor insecten zoals hommels en bijen
- Hosta soorten – hartlelie of funkia in het Nederlands met een mooi contrast in bladvorm.
- Varens zoals Dryopteris of Polystichum – fijn blad tegenover grof blad.
- Epimedium soorten –elfenbloemen met subtiele bloei en fijne textuur.
Verder is deze tuinplant ook een uitstekende aanvulling in onderhoudsarme bostuinen en informele borders. In de eerste plaats voor zijn vroege bloei, maar ook vanwege zijn vullende karakter.
Veelgestelde vragen over Symphytum grandiflorum 'Wisley Blue'
1. Wanneer bloeit deze smeerwortel?
Van maart tot mei.
2. Hoe hoog wordt de plant?
Ongeveer 30 tot 40 cm.
3. Is deze plant winterhard?
Ja, volledig winterhard in Nederland.
4. Groeit hij ook in droge grond?
Ja, mits goed gevestigd verdraagt hij tijdelijke droogte.
5. Kan hij in de zon?
Lichte zon kan, maar liever halfschaduw tot schaduw.
6. Is smeerwortel Symphytum grandiflorum 'Wisley Blue') geschikt als bodembedekker?
Zeer goed – hij vormt dichte matten.
7. Is 'Wisley Blue' geschikt voor potten?
Minder geschikt – hij heeft ruimte nodig om zich te verspreiden.
8. Kan ik hem combineren met andere bosplanten?
Ja, vooral met andere schaduwminnende soorten.
9. Wordt de plant bezocht door insecten?
Ja, vooral bijen en hommels.
10. Is smeerwortel (Symphytum grandiflorum 'Wisley Blue') woekerend?
Hij breidt zich snel uit, dus reguleren kan wenselijk zijn.
Verwante soorten en alternatieven
| Soort / Cultivar | Beschrijving |
|---|---|
| Symphytum officinale | Wilde smeerwortel, inheems, forser en medicinaal gebruikt. |
| Symphytum x uplandicum | Russische smeerwortel, geschikt voor groene mest. |
| Symphytum caucasicum | Smeerwortel minder verspreidend met lichtblauwe bloei. |
| Pulmonaria 'Diana Clare' | Longkruid met decoratief blad en vroege bloei. |
| Brunnera 'Jack Frost' | Kaukasische vergeet-mij-niet met zilverkleurig blad, blauw bloeiend. |
Conclusie
Smeerwortel (Symphytum grandiflorum 'Wisley Blue') is een sterke, onderhoudsarme bodembedekker voor halfschaduw tot schaduw. Dankzij de vroege bloei, paarsblauwe bloemen en robuuste bladmassa is hij ideaal voor natuurlijke borders, bostuinen en schaduwrijke hoekjes. Niet alleen verrijkt hij de tuin ecologisch, maar hij geeft ook visuele structuur en voorkomt onkruidgroei. Kortom, een echte voorjaarsheld voor de schaduwborder.
Maak een Schetsafspraak
Heeft u hulp nodig bij het maken van een tuinontwerp en/of samenstellen van het beplantingsplan? Maak een afspraak met de Schetsservice!
Wat vindt u nog meer interessant?
Betonie - Stachys officinalis 'Rosea'
Bergamotplant - Monarda bradburiana
Dropplant - Agastache 'Blue Fortune')
Rode zonnehoed - Echinacea purpurea
Tuinplantenoverzicht
